Artykuł został pierwotnie opublikowany 17.04.2022 r.
Budowa komputera to zagadnienie bardzo rozległe, które wymaga wiedzy o wielu częściach składających się na peceta. Wiele osób najzwyczajniej w świecie nie ma pojęcia, z czego składa się komputer i jakie części wybrać do nowego sprzętu. Dotyczy to także wymiany poszczególnych podzespołów. W tym poradniku wytłumaczymy dokładnie, z czego składa się komputer i jak dobrać jego poszczególne podzespoły.
Jakie są najważniejsze elementy w komputerze? Z czego składa się pecet
Dobierając części do nowego komputera, należy wybrać przede wszystkim:
Procesor
Chłodzenie procesora (jeśli nie ma go w komplecie)
Płytę główną
Pamięć RAM
Kartę graficzną (jeśli nie jest ona zintegrowana z CPU lub jej wydajność będzie niewystarczająca)
Dysk twardy i/lub SSD
Zasilacz
Obudowę
Każdy z tych komponentów komputerowych jest niezbędny do poprawnego działania "blaszaka". Oczywiście nie są to jedyne części komputerowe, które można dodać do peceta. Jeśli jest to pierwszy komputer, należy zakupić także mysz, klawiaturę, słuchawki i/lub głośniki oraz monitor, a niektórym użytkownikom przyda się także urządzenie wielofunkcyjne. Oczywiście to także nie, bo w sklepach znajdziemy dużą liczbę podzespołów i akcesoriów, które mogą rozszerzyć możliwości komputera, jak:
Podkładka pod mysz i/lub klawiaturę
Karta dźwiękowa
Szybka karta sieciowa
Bezprzewodowa karta sieciowa
Moduł Bluetooth
Sprzętowy kontroler macierzy RAID
Nagrywarkę lub odtwarzacz płyt Blu-Ray
Rozgałęziacze (huby) USB
Mikrofon
Kamerę
Zewnętrzny dysk USB
Także to nie kończy listy potencjalnych zakupów, na której niektórzy użytkownicy będą chcieli umieścić tablet graficzny, awaryjny zasilacz UPS czy listwę przeciwprzepięciową. Taka ilość podzespołów komputerowych, których dobranie wymaga czasem sporej wiedzy, może niejednego użytkownika przyprawić niemal o ból głowy. Dlatego w tym artykule opiszemy wam jak odpowiednio dobrać podstawowe części komputera, żeby wszystko było ze sobą kompatybilne i działało bez problemów.
Budowa komputera — procesor
Dla wielu użytkowników jest to najważniejszy komponent komputera. Choć nie jest to do końca prawdą, to z pewnością ta część peceta jest jego newralgicznym komponentem. To on w dużym stopniu odpowiada za to, jak szybko działa system operacyjny, zainstalowane na nim programy i gry. Przed zakupem warto zastanowić się, do czego będziemy wykorzystywać sprzęt, żeby nie kupić za mało lub niepotrzebnie wydajnego CPU. Do zastosowań domowych w zupełności wystarczą procesory z serii Intel Core i3 lub AMD Ryzen z rodziny 3000 lub 4000. Bardziej wymagających użytkowników zainteresować mogą CPU Intel Core i5 lub AMD Ryzen 5XXX, które oferują większą wydajność i bardzo dobrze sprawdzą się w komputerach do grania. Najbardziej wymagające osoby, które komputery będą wykorzystywać do edycji materiałów wideo, grania i jednoczesnego streamowania rozrywki, czy programowania.
Budując komputer, należy jednak zwrócić uwagę nie tylko na taktowanie jego rdzeni oraz ich liczbę, ale także na podstawkę. Najnowsze przeznaczona dla CPU Intela to LGA1700, która obsługuje układy Core 12. generacji Alder Lake. W przypadku procesorów AMD jest to podstawka AM4 kompatybilna z procesorami Ryzen 3, 5, 7, 9 z rodzin 1000, 2000, 3000, 4000 i 5000.
Dla niektórych użytkowników ważna będzie także zintegrowana z CPU karta graficzna. Osoby, które komputera używają do przeglądania internetu, tworzenia dokumentów, prostej edycji zdjęć i filmów, korzystania z serwisów streamingowych, a nawet okazjonalnego grania w starsze lub mniej wymagające gry mogą zdecydować się na takie rozwiązanie. W przypadku intela zintegrowane z CPU GPU nie oferuje zbyt wiele, ale sprawdzi się w wymienionych scenariuszach. Ci, którzy od karty graficznej wymagają nieco więcej, powinny zdecydować się na procesory AMD Ryzen z literą G. Te wyposażone zostały w zdecydowanie wydajniejsze karty graficzne, które z pewnością podniosą jakość elektronicznej rozrywki.
Budowa komputera — płyta główna
Foto: MSI
Choć wiele osób nie przywiązuje zbyt dużej wagi do tego podzespołu komputerowego, to wbrew pozorom jest ona najważniejszym z nich. To ona odpowiada za komunikację wszystkich części i odpowiada za to, co możemy do niego podłączyć. Odpowiednio dobrana płyta główna w przyszłości pozwoli także na rozbudowę komputera, dlatego warto poświęcić tej części komputerowej trochę uwagi.
Płytę główną należy dobrać do podstawki procesora. W przeciwnym wypadku nie da się go na niej osadzić. Ważny jest także zastosowany na niej chipset, czyli układ odpowiedzialny na funkcje oferowane przez płytę główną jak liczba dysków, które można do niej podłączyć, liczba i standard portów USB, obsługa najnowszych standardów magistrali PCI Express, rodzaje wyjść dla zintegrowanej karty graficznej, jakość kodeka audio, radiatory sekcji zasilania, chipsetu, nośników SSD, czy wydajność sekcji zasilania (ważna w przypadku podkręcania procesora). Niektórym użytkownikom przydadzą się obecne w niektórych modelach rozwiązania jak przycisk resetowania BIOS-u, możliwość jego aktualizacji z pendrive'a (przy nieuruchamiającej się płycie głównej), podświetlanie RGB lub system raportowania błędów w czasie startu komputera.
Budowa komputera — pamięć RAM
Kolejnym podzespołem, bez którego nie może obejść się żaden pecet, jest Pamięć RAM. W jej przypadku trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na cztery parametry. Po pierwsze, jest to pojemność. Tu zasada jest prosta: im więcej, tym lepiej, ale obecnie za minimum przyjmuje się 8 GB, a w przypadku komputerów, przed którymi będziemy stawiać bardziej wymagające zadania jak granie, niezbędnych okaże się 16 GB. Po drugie, ważne jest jej taktowanie. Dziś standardem są pamięci DDR4 o zegarze 3200 MHz, jednak im szybsze, tym lepsze. Z taktowaniem nie warto jednak przesadzać za wszelką cenę, a złotym środkiem wydają się moduły taktowane zegarem 3600 MHz. Droższe oczywiście mogą dodatkowo przyspieszyć pracę komputera w niektórych scenariuszach, jednak dopłata do nich może okazać się nieopłacalna. Trzeci z aspektów pamięci RAM to och opóźnienia opisywane parametrem CL (CAS Latency). W ich przypadku im mniejsza wartość tym lepsza, ale różnią się one w zależności od taktowania.
Budowa komputera — karta graficzna
Foto: Stanisic Vladimir / Shutterstock
Tu sytuacja się nieco komplikuje, to ceny tych komponentów są nienaturalnie wysokie, dlatego zakup większości modeli jest po prostu nieopłacalny. Nie jest to na szczęście część komputera niezbędna do jego działania, bo z powodzeniem do podstawowych zastosowań można wykorzystać GPU zintegrowane z procesorem. Jeśli jednak chcemy grać na komputerze, będziemy potrzebować wydajniejszego rozwiązania. Za minimum pozwalające komfortowo grać w rozsądnych jednak nie najwyższych ustawieniach w rozdzielczości FullHD uznawane są modele z chipsetem Nvidia GTX 1650. Jeśli jednak zależy nam na dobrej oprawie graficznej, ale nie chcemy za dużo wydawać na GPU będziemy musieli zainwestować w model GTX 1660 Ti. Nowoczesne karty graficzne oferują także takie funkcje poprawiające jakość oprawy graficznej jak technika śledzenia promieni (ray-traycing). Obsługują ją karty graficzne z chipsetami Nvidii z serii GTX 2000 i RTX 3000, jednak podstawowe modele z tych rodzin nie radzą sobie najlepiej z generowaniem grafiki, kiedy ta funkcja jest włączona. Jeśli chcemy cieszyć się oprawą graficzną na najwyższym poziomie będziemy musieli rozglądać się za kartami graficznymi z chipsetami RTX 3060 Ti lub wydajniejszymi (RTX 3070, 3070 Ti, 3080).
Wydajność GPU to niejedyna cecha, na którą trzeba zwrócić uwagę w czasie zakupu tego podzespołu komputerowego. Kolejnymi jej aspektami są kultura pracy układu chłodzenia, jego pasywny tryb pracy przy małym obciążeniu oraz rozmiary (musi zmieścić się w obudowie).
Na co należy zwrócić uwagę, kupując komputer? Dysk twardy lub SSD
Foto: GoodRam
Przez dekady wydajność naszych komputerów była zakładnikiem niskiej wydajności podsystemów dyskowych. Montowane w nich dyski twarde skutecznie i przez lata ograniczały wydajność naszych komputerów. Kiedy wydajność procesorów i kart graficznych rosła z roku na rok, często nie mogliśmy zauważyć tego w swoich komputerach, ponieważ prędkość podawania danych przez HDD stała na tym samym poziomie od lat, stanowiąc wąskie gardło wydajności. Wszystko zmieniło się, kiedy na rynek konsumencki trafiły nośniki SSD, które sprawiły, że nasze komputery zaczęły działać tak, jak powinny. Ich wydajność oraz (a może przede wszystkim) niski czas dostępu do danych sprawiły, że pecety mogły pełną piersią czerpać z wydajności pozostałych części komputera.
Dyski twarde miały (i nadal mają) jedną zaletę nad swoimi odpowiednikami z pamięciami półprzewodnikowymi, a był nim stosunek ceny do pojemności. Jednak ten parametr obecnie należy rozważać, kiedy szuka się optymalnego magazynu danych. W innych zastosowaniach lepiej zdecydować się na nośnik SSD, bo oferowane przez niego prędkości odczytu i zapisu danych, a zwłaszcza prędkość losowych operacji na małych porcjach danych (najczęściej wykonywanych operacji przez systemy operacyjne oraz aplikacje) sprawiają, że są zdecydowanie lepszą opcją.
Budowa komputera — zasilacz
Foto: hodim / Shutterstock
Wielu użytkowników kieruje się jedną zasadą: im większa moc tym lepiej. To jednak nie do końca prawda. Dla nowoczesnych komputerów najważniejszym parametrem jest moc zasilacza podawana na linii (lub liniach) 12 V. To z nich czerpią energię procesor oraz karta graficzna. W przypadku tanich konstrukcji wartość ta jest niska mimo dużej mocy ogólnej zasilacza. Ważne są także zastosowane w nim zabezpieczenia oraz certyfikaty sprawności. Podstawowy z nich to 80+ Bronze, ale droższe modele oferują większą sprawność opisywaną certyfikatami Silver, Gold, Platinium i Titanium. Ciekawą funkcją ułatwiająca utrzymanie porządku wewnątrz obudowy są konstrukcje modularne z odpinanymi kablami. Niektóre modele zasilaczy oferują także półpasywny tryb chłodzenia, w którym przy niskim obciążeniu wentylator w zasilaczu nie kręci się, co minimalizuje hałasy wydobywające się z wnętrza obudowy.
Budowa komputera — obudowa
Wszystkie podzespoły komputera należy zamknąć w obudowie. Choć większość użytkowników w czasie jej wyboru kieruje się wyłącznie estetyką, to dobra obudowa może zaoferować zdecydowanie więcej. Wybierając ją, należy zwrócić uwagę na liczbę zamontowanych w niej wentylatorów, zatok na dyski twarde, maksymalną długość karty graficznej i wysokość chłodzenia procesora, a także system zarządzania kablami, który ułatwi ich aranżację. Dla niektórych osób ważne będzie także podświetlanie RGB lub boczne panele z hartowanego szkła.
Transkrypt
1 Części komputera
2 Podstawowe, najczęściej spotykane elementy stacjonarnego komputera osobistego klasy PC 3. MONITOR 1. JEDNOSTKA CENTRALNA 2. KLAWIATURA 4. MYSZKA?
3 Komputer typu notebook Możemy tu wyróżnić elementy podobne do komputera stacjonarnego, lecz tym razem stanowią one nierozłączną całość
4 Komputer składa się z różnych części, a każda z tych części pełni określoną funkcję. Omówimy teraz niektóre z nich: Jednostka centralna i pamięć Płyta główna Urządzenia wejściowe Urządzenia wyjściowe Karty rozbudowy Urządzenia magazynujące Porty i połączenia zwane urządzeniami peryferyjnymi
5 1.Jednostka centralna i pamięć Jednostka centralna (CPU, Central Processing Unit) to urządzenie, które interpretuje i wykonuje polecenia wydawane komputerowi przez użytkownika. Jest to jednostka sterująca komputera. Jednostka CPU jest również nazywana procesorem. Pamięć to miejsce, w którym informacje są przechowywane i z którego są pobierane przez procesor. Istnieją dwa typy pamięci. Pamięć o dostępie losowym (RAM, Random Access Memory) Pamięć tylko do odczytu (ROM, Read Only Memory)
6 1.Jednostka centralna i pamięć Pamięć o dostępie losowym (RAM, Random Access Memory): jest to pamięć główna, która umożliwia czasowe przechowywanie poleceń i danych. Procesor odczytuje dane i polecenia z pamięci RAM w celu wykonania określonych zadań. Pamięć RAM jest ulotna, co oznacza, że jest dostępna tylko wtedy, gdy komputer jest włączony. Aby zachować dane z pamięci RAM, trzeba je skopiować na urządzenie magazynujące.
7 1.Jednostka centralna i pamięć Pamięć tylko do odczytu (ROM, Read Only Memory): jest to pamięć, która zachowuje swoją zawartość nawet po wyłączeniu komputera. ROM jest pamięcią nieulotną, czyli trwałą, która jest powszechnie używana do przechowywania poleceń, takich jak polecenia sprawdzające, czy wszystko działa poprawnie.
8 2. Płyta główna Płyta główna to główna płyta montażowa znajdująca się wewnątrz komputera. Zawiera miniaturowe obwody elektroniczne i inne składniki. Płyta główna łączy urządzenia wejściowe, wyjściowe i przetwarzające oraz instruuje procesor, jak ma on działać. Do innych składników na płycie głównej należą: karta wideo, karta dźwiękowa i obwody, które umożliwiają komputerowi komunikowanie się z urządzeniami, takimi jak drukarka. Płyta główna jest czasami nazywana płytą systemową lub płyta matka (ang. main board lub mather-board). Płyty różnych producentów powinny z punktu widzenia systemu operacyjnego zachowywać się identycznie.
9 2. Płyta główna Pierwsze założenie zrealizowano, umieszczając znaczną część układów i urządzeń, szczególnie rzadziej spotykanych czy specjalizowanych, na tak zwanych kartach, czyli płytkach elektronicznych montowanych w specjalnie do tego celu przeznaczonych gniazdach. Noszą nazwę gniazd magistrali rozszerzającej (w żargonie są to sloty) i są umieszczone na płycie głównej. Mogą być wykonane w różnych standardach. Ponadto, w zależności od sposobu rozwiązania konstrukcji płyty głównej, producenci oferują możliwość rozbudowy pamięci, zmiany typu procesora, szybkości jego zegara itp. Wymaga to konfiguracji (sprzętowej bądź programowej) płyty.
10 2. Płyta główna Druga kwestia została rozwiązana przez umieszczenie na płycie głównej pamięci ROM zawierającej BIOS, czyli podstawowy system obsługi wejścia/wyjścia (ang. Basic Input Output System). BIOS jest integralną częścią danej płyty i nie może być wymieniany pomiędzy różnymi płytami. Pełni dwojaką rolę. 1. Po pierwsze likwiduje, z punktu widzenia systemu operacyjnego, różnice pomiędzy układowymi rozwiązaniami płyty. 2. Po drugie oferuje procedury obsługi standardowych układów i urządzeń wejścia/wyjścia, z których może korzystać zarówno system operacyjny, jak i programista
11 3. URZĄDZENIA PERYFERYJNE Monitor, mysz i klawiatura są przykładami urządzeń peryferyjnych (ang. peripherals, peripheral devices). Innymi przykładami urządzeń peryferyjnych są: drukarka, skaner, modem, ploter, napęd dysku twardego, stacja dysków elastycznych (dyskietek), napęd DVD i wiele innych.
12 3. URZĄDZENIA PERYFERYJNE PODZIAŁ, ZE WZGLĘDU NA CHARAKTERYSTYKĘ SYGNAŁU 1. WEJŚCIA - KLAWIATURA - MYSZKA -SKANER 2. WYJŚCIA - DRUKARKA - MONITOR -GŁOŚNIKI
13 3.1. Urządzenia wejścia Urządzenia wejściowe służą do wprowadzania informacji do komputera, na przykład do pisania listu lub wydawania komputerowi poleceń wykonania zadania. Kilka przykładów urządzeń wejściowych omówimy poniżej.
14 Urządzenia wejścia - mysz Mysz: urządzenie używane do interakcji z elementami wyświetlanymi na ekranie komputera. Standardowa mysz ma dwa przyciski, lewy i prawy. Lewy służy do wybierania elementów i wydawania instrukcji przez kliknięcie w aktywnym obszarze na ekranie. Prawy służy do wyświetlania na ekranie często używanych elementów menu.
15 Urządzenia wejścia - klawiatura Klawiatura: zestaw klawiszy, który przypomina klawiaturę maszyny do pisania. Klawiatura służy do wpisywania tekstu, na przykład liter lub cyfr, do komputera, posiada też różne klawisze funkcyjne.
16 Urządzenia wejścia - mikrofon Mikrofon: urządzenie służące do rozmawiania z innymi osobami w różnych częściach świata. Za pomocą mikrofonu można rejestrować dźwięk na komputerze. Można go również używać do rejestrowania swojej mowy, którą komputer może przekonwertować na tekst.
17 Urządzenia wejścia - skaner Skaner: urządzenie przypominające fotokopiarkę. Można go używać w celu przeniesienia do komputera dokładnej kopii fotografii lub dokumentu. Skaner odczytuje stronę i tłumaczy ją na format cyfrowy, który komputer może odczytać. Za pomocą skanera można na przykład skanować zdjęcia swojej rodziny kody kreskowe itp.
18 Urządzenia wejścia- kamera Kamera internetowa: urządzenie przypominające kamerę wideo. Umożliwia przechwytywanie obrazów na żywo i wysyłanie ich do innych użytkowników. Dzięki kamerze internetowej można na przykład widzieć swoich znajomych i rodzinę, komunikując się z nimi.
19 3.2.Urządzenia wyjścia Urządzenia wyjściowe służą do odbierania z komputera wyników wykonanego przezeń zadania. Kilka przykładów urządzeń wyjściowych opiszemy poniżej.
20 Urządzenia wyjścia - monitor Monitor: urządzenie przypominające telewizor. Służy do wyświetlania informacji, takich jak tekst i grafika, na komputerze.
21 Urządzenia wyjścia - drukarka Drukarka: urządzenie służące do przenoszenia tekstu i obrazów z komputera na papier lub inny nośnik, taki jak przezroczysta folia. Drukarki można użyć w celu utworzenia drukowanej kopii wszystkiego, co widać na monitorze.
22 Urządzenia wyjścia - audio Głośnik/słuchawki: urządzenia, dzięki którym słychać dźwięki. Głośniki mogą być zewnętrzne lub wbudowane w komputer.
23 4. Karty rozbudowy Karta rozbudowy to płyta z obwodami elektronicznymi, którą można podłączyć do płyty głównej w celu dodania do komputera takich funkcji, jak wyświetlanie wideo czy możliwości audio. Karta rozbudowy poprawia wydajność komputera lub rozszerza jego funkcje. Karty rozbudowy są nazywane również kartami rozszerzeń. Np. : Karta wideo Karta sieciowa Karta dźwiękowa
24 4.1. Karty rozbudowy - wideo Karta wideo: jest podłączona do monitora komputera i służy do wyświetlania informacji na monitorze.
25 4.2. Karty rozbudowy - sieciowa Karta sieciowa (NIC, Network Interface Card): umożliwia łączenie komputera z innymi komputerami, tak aby mogły wymieniać informacje między sobą.
26 4.3. Karty rozbudowy - dźwiękowa Karta dźwiękowa: konwertuje sygnały audio z mikrofonu, taśmy audio lub innego źródła na sygnały cyfrowe, które mogą być przechowywane w formie komputerowego pliku audio. Karty dźwiękowe konwertują również komputerowe pliki audio na sygnały elektryczne, które mogą być odtwarzane przez głośnik lub słuchawki. Mikrofon i głośniki lub słuchawki są połączone z kartą dźwiękową.
27 5. Urządzenia magazynujące Urządzenia magazynujące służą do przechowywania informacji komputerowych. Urządzenia magazynujące mają wiele postaci. Przykłady to dysk twardy, dysk CD, dyskietka i dysk DVD. Urządzenia magazynujące można podzielić na dwa rodzaje: wewnętrzne i zewnętrzne.
28 5.1. Urządzenia magazynujące - dyski Dysk twardy: dysk magnetyczny, który zwykle jest głównym urządzeniem magazynującym w większości komputerów. Może on być urządzeniem zewnętrznym lub wewnętrznym.
29 5.2. Urządzenia magazynujące CD i DVD Dysk CD: przenośny nośnik magazynujący, który umożliwia przechowywanie 400 razy więcej danych niż dyskietka. Jest on mniej podatny na uszkodzenia niż dyskietka. Dysk DVD: przenośny nośnik magazynujący, który przypomina dysk CD, ale można na nim przechowywać większe ilości danych niż na dyskietce i dysku CD. Dysk DVD jest powszechnie używany do przechowywania filmów i wideo.
30 5.3. Urządzenia magazynujące- "Flash Disk". Pamięć USB (znana także pod nazwami: pendrive, USB Flash Drive, Flash Disk, Flashdrive, Finger Disk, Massive Storage Device, Flash Memory Stick Pen Drive, USB-Stick) urządzenie przenośne zawierające pamięć nieulotną typu Flash EEPROM, zaprojektowane do współpracy z komputerem poprzez port USB i używane do przenoszenia danych między komputerami oraz urządzeniami obsługującymi pamięci USB.
31 6. Porty i połączenia Port to kanał, przez który dane są przesyłane między urządzeniami wejściowymi i wyjściowymi a procesorem. Istnieje kilka typów portów, które mogą być używane do łączenia komputera z urządzeniami zewnętrznymi i sieciami. Port uniwersalnej magistrali szeregowej (USB, Universal Serial Bus): służy do łączenia urządzeń peryferyjnych, takich jak mysz, modem, klawiatura czy drukarka, z komputerem. FireWire: służy do podłączania urządzeń, takich jak kamera cyfrowa. Jest szybszy niż USB.
32 6. Porty i połączenia Port sieciowy: służy do łączenia komputera z innymi komputerami w celu wymiany informacji. Port równoległy i port szeregowy: służą do podłączania drukarek i innych urządzeń do komputera. Jednak obecnie preferowaną metodą podłączania urządzeń peryferyjnych jest port USB, ponieważ jest szybszy i łatwiejszy w użyciu. Karta graficzna: do karty graficznej komputera jest podłączony monitor. Karta graficzna generuje sygnał wideo odbierany z komputera i wysyła go do monitora przez kabel. Karta graficzna może znajdować się na płycie głównej lub na karcie rozbudowy. Zasilacz: płyta główna i inne składniki wewnątrz komputera używają prądu stałego. Zasilacz pobiera z gniazda zasilania prąd zmienny i konwertuje go na prąd stały.
33 Myszy i klawiatury w standardzie PS/2 gniazda interfejs IEEE 1394 (FireWire) gniazda USB AUDIO stereo (6xcich) gniazdo adaptera sieciowego gniazdo interfejsu cyfrowego monitora - DVI wejście S-VIDEO
34 gniazda Urządzenia posiada następujące złącza (od lewej): -zasilanie -wyjście VGA (monitor) -wejście VGA (komputer) -wejście+wyjście VIDEO (2xcinch) -wejście+wyjście AUDIO stereo (4xcich) -wejście S-VIDEO -wejście antenowe -wyjście słuchawkowe/głośnikowe (mały jack stereo)
35 Jednostki 1 B (bajt) (słowo 8 bitowe )= 8 b (bitów) Jednostkami większymi są: 1 kb = 1024 B (kb - kilobajt) 1 MB = 1024 kb (MB - megabajt) 1 GB = 1024 MB (GB - gigabajt) Pamięć ROM (BIOS) RAM pamięć operacyjna Magistrala (szyna danych) (szyna adresowa) (szyna sterująca) Pamięć komputera stanowi zbiór komórek, zapisanych ciągiem zero - jedynkowym o określonej długości (taki ciąg nazywamy słowem). Komórki pamięci są ponumerowane, a numer komórki nazywa się adresem. Procesor komputera komunikuje się z pamięcią operacyjną i wykonuje rozkazy pobrane z programu zawartego w pamięci.
36 jednostki Praktycznie używane jednostki na oznaczenie wielokrotności bajtu to: 1 kb = 1024 B (kb - kilobajt) 1 MB = 1024 kb (MB - megabajt) 1 GB = 1024 MB (GB - gigabajt) 1 TB = 1024 GB (TB - terabajt) 1 PB = 1024 TB (PB - petabajt) 1 EB = 1024 PB (EB - eksabajt) 1 ZB = 1024 EB (ZB - zettabajt) 1 JB = 1024 ZB (JB - jottabajt) 1 BB = 1024 JB (BB - brontobajt) 1kB B 1MB B 1GB B 1TB B 1PB B 1EBi B
Pamięć RAM
Pamięć o dostępie swobodnym (RAM) to krótkoterminowa pamięć Twojego komputera. To w niej aplikacje przechowują tymczasowe dane, które wymagają szybkiego dostępu — „listy instrukcji” odczytywane i wykonywane przez procesor.
W 2022 na potrzeby grania wymagane jest co najmniej 16 GB pamięci RAM. Jeśli planujesz uruchamianie wielu jednoczesnych procesów, takich jak streamowanie rozgrywki lub korzystanie z wielu modyfikacji gry, będziesz potrzebować więcej pamięci.
Najważniejszą rzeczą, o której trzeba pamiętać przy zakupie pamięci RAM, jest to, co może obsługiwać Twoja płyta główna i procesor. Pamięć RAM szybsza niż ta, którą obsługuje Twój system, będzie obniżać wydajność, aby działać zgodnie z możliwościami Twojego systemu.
Wskazówka: nie zaleca się łączenia zestawów pamięci RAM różnych producentów, nawet jeśli deklarowane prędkości są jednakowe, ponieważ specyfikacje mogą się różnić.
Wskazówka: jeśli wybierzesz szybką pamięć RAM, poszukaj pamięci RAM z obsługą technologii Intel® Extreme Memory Profile (Intel® XMP). Pamięć RAM o dużej szybkości będzie działać ze standardową (niższą niż deklarowana) szybkością, dopóki nie zostanie podkręcona4, a technologia Intel® XMP ułatwia ten proces dzięki wstępnie zdefiniowanym i przetestowanym profilom.
Zobacz nasz kompleksowy przewodnik dotyczący pamięci RAM.
Pamięć masowa: dyski SSD (SSD), dyski twarde (HDD)
Wyróżniamy dwa główne rodzaje pamięci masowej: dyski SSD i dyski twarde (HDD). Każdy z nich ma swoje plusy i minusy, a najlepsze jest to, że nie musisz wybierać tylko jednego rodzaju.
Prawdopodobnie wybierzesz do zestawu dysk SSD. Są znacznie szybsze i mniej podatne na uszkodzenia mechaniczne w porównaniu z dyskami HDD, a niektóre nowoczesne gry zaczęły ich wymagać. Dyski SSD obsługują jeden z dwóch protokołów:
Serial Advanced Technology Attachment (SATA) to starszy protokół, który działa z wyższym opóźnieniem i niższą przepustowością szczytową
Non-Volatile Memory Express który wykorzystuje interfejs PCIe do uzyskania wyższej wydajności
Możesz uwzględnić dysk HDD w zestawie. Zaletą dysku HDD jest niższy koszt i wysoka pojemność pamięci masowej, co oznacza możliwość stosunkowo taniego przechowywania dużych ilości danych. Dyski HDD dostępne są w dwóch formatach:
Dyski 2,5-calowe są powszechniejsze w laptopach i obracają się zazwyczaj z częstotliwością 5400 RPM (revolutions per minute – obrotów na minutę)
Dyski 3,5-calowe są powszechniejsze w komputerach stacjonarnych i obracają się z wyższymi częstotliwościami, często powyżej 7200 RPM
Nie musisz wybierać tylko jednego rodzaju pamięci masowej. Wiele osób korzysta z małego dysku SSD jako dysku rozruchowego (na potrzeby systemu operacyjnego, gier i innych programów), a w pozostałych kieszeniach montażowych obudowy umieszcza tańsze dyski twarde w celu uzyskania maksymalnej pojemności.
Dowiedz się więcej o wyborze dysków SSD i HDD do zestawu.
Zasilacz (Power Supply Unit – PSU)
Wybór zasilacza (PSU) to kluczowy etap każdej konstrukcji. Zasilacz musi być tak dobrze wykonany i mocny, aby mógł on obsługiwać wszystkie obecne i przyszłe komponenty; warto też pamięć o dobrej gwarancji.
Zasilacze występują w wersjach niemodułowych, półmodułowych i pełnomodułowych.
W niemodułowych zasilaczach wszystkie przewody podłączone są na stałe. Jest to najtańsza opcja, ale musisz znaleźć miejsce na przechowywanie wszystkich niepotrzebnych Ci przewodów. Zbyt wiele nieużywanych kabli skutkuje ich niewłaściwym uporządkowaniem, co może utrudniać przepływ powietrza i wpływać na wydajność komputera.
Zasilacze półmodułowe to najlepsza opcja dla większości użytkowników. Jednostki te posiadają jedynie garść niezbędnych przewodów podłączonych na stałe i są tańsze niż wersje pełnomodułowe.
Zasilacze pełnomodułowe są jeszcze łatwiejsze w montażu niż zasilacze półmodułowe, ale dodatkowa wygoda zazwyczaj oznacza wyższe koszty.
Wskazówka: kalkulator mocy zasilacza może ułatwić określenie niezbędnej mocy.
Dowiedz się jak wybrać odpowiedni zasilacz.
Chłodzenie systemu: chłodzenie procesora i przepływ powietrza w obudowie
Istnieją dwa główne sposoby na chłodzenie Twojego komputera: chłodzenie powietrzem i chłodzenie cieczą.
Chłodzenie powietrzem wykorzystuje wentylatory do odprowadzania gorącego powietrza z systemu i komponentów, aby zapobiec ich przegrzaniu. Głównymi zaletami chłodzenia powietrzem są niskie koszty i łatwość montażu (wentylatory są mniejsze i łatwiejsze do zamontowania w zatłoczonej obudowie). Największą słabością chłodzenia powietrzem jest to, że może okazać się niedostatecznie wydajne: jest uzależnione od niezakłóconego przepływu powietrza wewnątrz obudowy, co umożliwia odprowadzanie gorącego powietrza od podzespołów, dlatego każde ograniczenie przepływu może stanowić problem.
Chłodzenie cieczą wykorzystuje płynny czynnik chłodzący (taki jak woda destylowana) do pochłaniania ciepła z komponentów i przenoszenia go do mniej ograniczonego obszaru (gdzie znajduje się radiator). Chłodzenie cieczą jest w mniejszym stopniu uzależnione od przepływu powietrza wewnątrz obudowy, a co za tym idzie, bardziej efektywne pod względem chłodzenia konkretnych komponentów. Wadą chłodzenia cieczą jest to, że systemy takie są zamknięte, co oznacza, że są zwykle większe i trudniejsze w montażu niż typowe systemy chłodzone powietrzem (a do tego są droższe).
Przy składaniu komputera chłodzonego cieczą dostępne są zazwyczaj dwie opcje: układ chłodzenia cieczą typu All-in-One (AIO) lub niestandardowy układ chłodzenia.
AIO to kompletne, wstępnie złożone moduły, które są gotowe do zainstalowania po rozpakowaniu i wymagają minimalnej obsługi.
Niestandardowe układy chłodzenia to zaawansowana opcja, umożliwiająca większą kontrolę nad temperaturą działania systemu (a przez to jego wydajnością) oraz estetyką. Wymaga to przeprowadzenia szczegółowej analizy, ponieważ trzeba zaplanować przebieg układu chłodzenia przez obudowę, a także samodzielnie zmontować układ z niestandardowych elementów.
Bez względu na wybrany rodzaj systemu chłodzenia musisz kupić odpowiedni układ chłodzący procesora. Układy chłodzące procesora są dostępne zarówno w odmianie powietrznej, jak i płynnej, i są montowane bezpośrednio na procesorze. Przy zakupie układu chłodzącego procesora koniecznie sprawdź, czy jest on kompatybilny z posiadanymi procesorami i czy ma rozmiary odpowiednie do składanego sprzętu.
Zadbaj o chłodzenie komputera.
Dowiedz się więcej o chłodzeniu cieczą i chłodzeniu powietrzem.
Urządzenia peryferyjne
Monitory, klawiatury, myszy, słuchawki i inne urządzenia peryferyjne to głównie kwestia osobistych preferencji. Nie musisz kupować tych przedmiotów wraz z komponentami, ale będziesz potrzebować monitora, klawiatury i myszy, aby skonfigurować system po jego złożeniu.
Wskazówka: pamiętaj o zrównoważeniu wszystkich elementów podczas wybierania urządzeń peryferyjnych – nawet jeśli wybierzesz najlepsze komponenty na świecie, ale wciąż używasz monitora o rozdzielczości 1080p i częstotliwości odświeżania 60 Hz, nie będziesz w stanie w pełni wykorzystać możliwości swojego sprzętu.
System operacyjny
Na koniec, co jest nie mniej istotne, musisz przygotować się na instalację systemu operacyjnego, gdy już wszystkie pozostałe komponenty znalazły swoje miejsce w obudowie. Aby z wyprzedzeniem przygotować system operacyjny komputera, zdecyduj, który system operacyjny chcesz zainstalować na swoim komputerze i pobierz odpowiedni instalator na pendrive'a. Do odblokowania pełnych możliwości najnowszych procesorów Intel® Core™ i procesorów graficznych Intel® Arc™ zalecany jest system Windows 11. Wersję instalacyjną możesz pobrać tutaj.
